ART IMITATES LIFE IMITATES ART
Art imitates life: The Fugitive is een film uit 1993 over
een arts die ten onrechte op de moord van zijn vrouw wordt
verdacht. De film met Harrison Ford in de hoofdrol is gebaseerd
op een gelijknamige televisieserie uit de jaren zestig, die op
zijn beurt weer is ontleend aan een ware gebeurtenis. Maar zoals
zo vaak is het ook: life imitates art. Waar in de film en
televisieserie de verdachte arts op zoek gaat naar de ware
schuldige, gebeurt dat nu ook in het echte leven, al is het in de
werkelijkheid de zoon van de verdachte die de opsporing
dirigeert. Een rechter in Cleveland gaf deze maand toestemming
voor een rechtszaak om te bepalen of Sam Sheppard in 1954 ten
onrechte is veroordeeld wegens de moord op zijn vrouw. Sheppard
heeft tot zijn dood in 1970 volgehouden dat de misdaad was begaan
door iemand anders. De man heeft tien jaar vastgezeten voordat
een rechter bepaalde dat de rechtszaak niet eerlijk was verlopen
wegens buitensporige media-aandacht en hem in vrijheid stelde. Er
is echter nooit definitief vastgesteld dat Sheppard onschuldig
was. Zijn zoon wil daar nu verandering in brengen, om zodoende
een schadevergoeding van de staat te kunnen eisen. En in een
ultieme draai aan deze geschiedenis is het uiteindelijk weer
art imitates life: CBS heeft het verhaal van de zoon
gekocht en gaat een televisiefilm over de rechtszaak maken,
waarin naar verluidt de echte dader zal worden ge‹dentificeerd.
RECLAME OP AMERIKAANSE PUBLIEKE OMROEP?
PBS is de enige nationale publieke omroep die de Verenigde Staten
rijk is. Het station zendt educatieve programma's, documentaires,
serieuze talkshows en komische BBC-series uit. Nu zijn dit soort
zaken al hoogst ongewoon op de Amerikaanse televisie, helemaal
opmerkelijk is de totale afwezigheid van reclameboodschappen.
Maar wellicht komt er aan dat laatste binnenkort een einde. Een
controversieel voorstel van de ex PBS directeur Lawrence Grossman
houdt de gemoederen in de verschillende lokale afdelingen van het
station bezig: Grossman wil reclame introduceren om zodoende
betere programma's te kunnen maken. De discussie die naar
aanleiding van dit voorstel is ontstaan doet denken aan het debat
dat momenteel door de VPRO wordt aangezwengeld. Sommige
afdelingen willen het experiment wel aangaan. De financiële
problemen waarmee PBS kampt zijn dan ook niet gering. De
financiering van de zender komt van rijkswege, aangevuld met
donaties en sponsorgelden. Maar de overheid wil bezuinigen en dus
ziet PBS zich voor teruglopende budgetten geplaatst.
Vanzelfsprekend zijn er ook bezwaren. Het eerste probleem is dat
het Amerikaanse Congres toestemming moet geven voor het
experiment en zal wellicht redeneren dat wanneer PBS zelf in haar
inkomsten kan voorzien, het station ook geen overheidshulp nodig
heeft. Maar de belangrijkste bezwaren zijn van meer
principiële aard. "We zijn een niet-commerciële zender,
of we zijn het niet", stelt Sharon Rockefeller, de directeur van
de Washingtonse afdeling, simpelweg. Reclame tast volgens haar
het fundament van de publieke omroep aan. Bovendien bestaat onder
de tegenstanders van het plan de angst dat reclame het begin van het einde is:
als je daarmee begint, is het gevaar reëel dat je je ook
gaat richten op de grootste gemene deler om zodoende nog meer
reclameinkomsten te genereren. Dat argument wordt door de
voorstanders van het plan doorgaans als onheilsprofetie van tafel
geveegd, maar als PBS naar de ontwikkeling van de Nederlandse
publieke omroep zou kijken, dan wisten ze dat het zo vergezocht
nog niet is.
TIMOTHY MCVEIGH IS GEEN JEFFREY DAHMER
Nu Timothy McVeigh schuldig is bevonden aan de ergste daad van
terrorisme op Amerikaanse bodem, de bomaanslag in Oklahoma City
waarbij 168 mensen omkwamen, en de jury op het moment dat deze
gids naar de drukker gaat nog moet beslissen of de schuldige al
dan niet de doodstraf moet krijgen, vragen mediacommentatoren in
de Verenigde Staten zich af waarom het publiek maar nauwelijks
interesse kon opbrengen voor deze rechtszaak. Alhoewel televisie
en radiozenders, kranten en tijdschriften trouw over de zaak
berichtten, was de belangstelling voor de rechtszaak matig. Tot
veler verbazing ontstond er geen nationale obsessie zoals
destijds met de rechtszaken van O.J. Simpson, Rodney King of
televisiedominee Jim Bakker. De makkelijkste verklaring voor de
geringe aandacht luidt dat de zaak niet op televisie werd
uitgezonden en mensen derhalve niet met eigen ogen konden zien
hoe de verdachte, de verdediging, de aanklagers en de rechter op
elkaar reageerden. Maar een verklaring die dieper gaat, wordt
geboden door Stuart Fischoff, professor in Media Psychology aan
de California State University in Los Angeles. "Er is niets
interessants aan Timothy McVeigh: hij is niet aantrekkelijk, hij
is niet verbaal begaafd, hij is niet bijzonder afschuwwekkend.
Hij is geen Jeffrey Dahmer (berucht Amerikaans seriemoordenaar,
jvb), je kunt niet van hem houden, je kunt hem niet haten." En
inderdaad, de afwezigheid van seks, beroemdheden, raciale
kwesties - overdadig aanwezig in bijvoorbeeld de O.J. Simpson
zaak - en de overtuiging van bijna iedere Amerikaan dat McVeigh
schuldig was, zorgden voor een totaal gebrek aan spanning, drama
en vermaak en dus geen belangstelling van het publiek.
HET HUISDIEREN KANAAL
De laatste aanwinst in het overdadige aanbod van Amerikaanse
betaalkanalen op de kabel heet My Pet TV Netwerk. Het nieuwe
kanaal dat naar verwacht in augustus van start gaat, zal
programma's brengen als 'Furriest Home Videos', 'Hollywood's Rich
& Furry' en 'Welcome Home Your New Dog'. De oprichters
beweren dat het kanaal bij zijn lancering in ruim 7,6 miljoen
Amerikaanse huishoudens bekeken kan worden.
EXIT MURDER ONE
De advocatenserie Murder One (in Nederland door de NCRV
uitgezonden) verdwijnt deze week van de televisie. Nadat de serie
vorig jaar door veel critici als beste van het seizoen was
bestempeld, maar door het publiek grotendeels genegeerd, kwam
Murder One dit jaar terug met een nieuwe hoofdpersoon en een
toegankelijkere plotlijn. Maar ook dat mocht niet baten: de
opnieuw slechte kijkcijfers waren voor ABC reden om eerder dit
jaar de serie tijdelijk te schrappen om het vervolgens vorige
maand nog een keertje te proberen. Nu is het doek dan echt
gevallen. Steven Bocho, de bedenker van Murder One en
politieseries als NYPD Blue en Hill Street Blues, laat zich er
niet door uit het veld slaan. Hij is druk bezig met de
voorbereidingen van Brooklyn South, een nieuwe politieserie a la
NYPD Blue. David Caruso, de ster van het eerste seizoen NYPD Blue
die het een beetje hoog in zijn bol had gekregen en een
(inmiddels mislukte) filmcarrière begon, is ondertussen
weer terug op de buis in de rol van, hoe kan het ook anders, een
politiedetective.
Jeroen van Bergeijk
