VPRO-GIDS


1997

COUCH POTATO (mei)

"IK HAD ER TOCH GEEN TIJD VOOR"
De koning van de trash talkshow een baan als commentator bij een nieuwsprogramma aanbieden, dat is vragen om moeilijkheden. En dat is dan ook precies wat er gebeurde toen een televisiestation in Chicago Jerry Springer vroeg wekelijks zijn licht te laten schijnen op actuele gebeurtenissen. Springer is de presentator van het sensationele en zeer populaire praatprogramma
The Jerry Springer Show. Journaliste en presentatrice van het betreffende nieuwsprogramma, Carol Marin, stapte onmiddellijk op toen bekend werd dat Springer een maal per week naast haar zou komen zitten. Marin noemde Springer "het symbool van het allerslechtste dat televisie te bieden heeft", waarop Springer reageerde met: "wat een elitair snobisme". Marin "verlangt naar martelaarschap" aldus de man die in zijn praatprogramma onderwerpen als "The Family that strips together", "I had a Sex Change at 50" en "Pregnant Women in the Sex Industry" aansnijdt. Even leek het alsof met het verdwijnen van Marin de zaak was afgedaan, maar na slechts twee optredens moest Springer alweer het veld ruimen. Hij was in opspraak gekomen nadat hij in zijn eerste commentaar had beweerd dat hij in de jaren tachtig in zijn hoedanigheid van burgemeester van Cincinnati aan neo-nazi's toestemming voor een demonstratie had gegeven. De Joodse Springer wilde daarmee zijn ideeën over vrijheid van meningsuiting verduidelijken. Een prikkelende stelling, maar... hij was gelogen. Een slimme journalist had uitgezocht dat Springer nooit persoonlijk toestemming voor de demonstratie had gegeven. De talkshow host reageerde op zijn voortijdige ontslag met "ik had er eigenlijk toch geen tijd voor".

THE SHINING ALS TELEVISIESERIE
Wie zou het ooit in zijn hoofd halen om Stanley Kubricks The Shining opnieuw te verfilmen? De horrorfilm uit 1980 waarin Jack Nicholson doordraait als hij een winter in een afgelegen hotel doorbrengt, staat immers als klassieker te boek. Aan een remake valt dus weinig eer te behalen, zou je zeggen. Toch is er iemand die daar anders over denkt. En wel de auteur van het boek waarop The Shining werd gebaseerd: Stephen King. Naar verluidt is bestseller auteur altijd bijzonder ongelukkig geweest met de vrijheden die Kubrick zich in de verfilming heeft veroorloofd. Voor King reden genoeg om zijn geesteskind te bewerken tot een zes uur durende miniserie, die afgelopen maand door ABC werd uitgezonden. In de serie gaat hoofdpersoon Jack (ditmaal vertolkt door Steven Weber) zijn gezinnetje niet met een bijl te lijf maar met een croquethamer en bestaat de tuin van het hotel niet uit een doolhof maar is volgestouwd met heggen in de vorm van buitenissige beesten. Of dit soort details nu werkelijk de hoofdmoot uitmaken van Kings kritiek op Kubricks verfilming zullen we nooit weten. Kubrick wilde de filmrechten van het boek namelijk slechts aan de auteur terug verkopen op voorwaarde dat deze zich zou onthouden van commentaar op het werk van de befaamde regisseur. Kubrick hoeft zich overigens geen zorgen te maken. King mag dan misschien een begaafd verhalenverteller zijn, van filmmaken heeft hij geen kaas gegeten: de remake is gênant slaapverwekkend. In de miniserie wordt elke plotwending uitentreuren becommentarieerd en uitgelegd, hetgeen de spanning geheel doodslaat. In elke scene wordt duidelijk dat King vooral in woorden denkt en niet in beelden. En de middelmatige Steven Weber kan je geen seconde laten vergeten hoe geweldig Jack Nicholson in dezelfde rol was.

HOERENLOPERS OP TV
Net als bijvoorbeeld Amsterdam, hebben ook veel Amerikaanse steden een open televisiekanaal op de kabel. Iedere burger die een camera kan vasthouden en een paar tientjes neerlegt, kan op zo'n open kanaal de lokale bevolking kond doen van zijn of haar ideeën. Deze week is het gemeentebestuur van Kansas City op haar eigen open kanaal begonnen met een omstreden initiatief. Kansas City produceert een wekelijks programma waarin de namen en foto's worden verspreid van vermeende prostituées en hun klanten. Het idee is dat op zo'n manier de prostitutie wordt bestreden. Al is het in veel Amerikaanse media dagelijkse praktijk om de identiteit van verdachten van een misdaad bekend te maken, dit initiatief gaat nog een stuk verder omdat het gewraakte televisieprogramma door de overheid is opgezet en uit publieke middelen wordt bekostigd. De Amerikaanse Burgerrechten Beweging (ACLU) heeft dan ook felle kritiek. "Kansas City is er op uit om mensen te straffen die nog niet zijn veroordeeld. De basisgedachte van de Amerikaanse rechtspraak, namelijk dat men onschuldig is tenzij het tegendeel in een rechtszaal is bewezen, wordt hiermee op zijn kop gezet", aldus een woordvoerder van de ACLU.

KIJKERS TREKKEN MET 3D TV
Traditiegetrouw doen de vier grote televisiezenders van Amerika in mei hun uiterste best om zo veel mogelijk kijkers te trekken. In mei worden namelijk de advertentietarieven vastgesteld en die zijn vanzelfsprekend afhankelijk van de kijkcijfers. Dat levert de merkwaardige situatie op dat in een periode van enkele weken alle televisiestations tegelijk hun 'beste' programmering uit de kast trekken. De stations bieden tegen elkaar op met grote Hollywoodfilms (Forrest Gump, The Mask), miniseries (een vervolg op The Godfather, een remake van The Shining) of spectaculaire slotafleveringen van langlopende series (Roseanne, Married With Children). Afgezien van deze vertrouwde publiekstrekkers introduceerden NBC en ABC dit jaar een nieuwe gimmick om de kijkers te behagen: drie-dimensionale televisie. Beide stations filmden voor hun meest populaire komedies korte drie-dimensionale fragmenten. Om van die drie dimensies te genieten moest men zich overigens wel eerst naar fastfoodketens Wendy's en Little Ceasar's Pizza begeven voor speciale 3D brilletjes (de twee stations gebruikten verschillende technologiëen dus moest je twee verschillende brilletjes op de bank hebben liggen). Alle spectaculaire programmering ten spijt, is bijna iedereen ontevreden met deze situatie: de stations omdat ze gedwongen worden in ‚‚n maand miljoenen dollar te spenderen, de adverteerders omdat de kijkcijfers die in mei worden gemeten niet representatief zijn voor de rest van het jaar, en de kijkers omdat ze al die films, miniseries en slotafleveringen toch niet tegelijk kunnen bekijken. Slechts het Amerikaanse bedrijf Nielsen, dat het monopolie heeft op het kijfcijferonderzoek, vaart er wel bij.

Jeroen van Bergeijk

Copyright © 1998 Jeroen van Bergeijk. All rights reserved. Alle rechten voorbehouden. Dit document mag niet verder worden verspreid en verveelvoudigd zonder schriftelijke toestemming van de auteur. Dit document kan verschillen van de gepubliceerde versie.